Tiềm năng thị trường UAE: Hướng đi mới cho xuất khẩu Việt Nam trong bối cảnh thuế quan Mỹ tăng cao
Trong bối cảnh chính sách thuế quan mới của Mỹ áp dụng từ tháng 4/2025, với mức thuế 46% lên một số hàng hóa xuất khẩu chiến lược của Việt Nam, việc tìm kiếm và mở rộng các thị trường thay thế trở thành ưu tiên chiến lược. Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) và khu vực Trung Đông đang nổi lên như một điểm đến tiềm năng nhờ vị trí địa lý chiến lược, nhu cầu tiêu dùng cao và các hiệp định thương mại mới.
UAE là trung tâm thương mại và logistics lớn của Trung Đông, đóng vai trò là cửa ngõ giúp hàng hóa Việt Nam tiếp cận các nước láng giềng như Ả Rập Xê Út, Qatar, Kuwait, và thậm chí Bắc Phi. Năm 2021, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang UAE đạt 4,69 tỷ USD và con số này dự kiến sẽ tăng mạnh nhờ Hiệp định Quan hệ Kinh tế Toàn diện (CEPA) được ký kết vào tháng 10/2024. Đây là FTA đầu tiên của Việt Nam với một quốc gia Trung Đông, cam kết xóa bỏ 99% thuế quan đối với hàng hóa Việt Nam ngay khi có hiệu lực, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp Việt Nam.
Với việc thuế quan Mỹ tăng cao, xuất khẩu sang Mỹ (hiện chiếm 30% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam) có thể giảm từ 15-30%, tương đương 20-40 tỷ USD. UAE và Trung Đông có thể bù đắp một phần nhờ nhu cầu tiêu dùng ổn định và chi phí vận chuyển cạnh tranh hơn so với châu Âu. UAE áp dụng mức thuế nhập khẩu rất thấp hoặc miễn thuế cho nhiều loại hàng hóa, đặc biệt là trong các khu vực tự do như Jebel Ali Free Zone (JAFZA) và Dubai Multi Commodities Centre (DMCC), tạo cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt Nam.
Các ngành hàng tiềm năng tại UAE và Trung Đông bao gồm:
- Nông sản và thực phẩm: Trung Đông nhập khẩu 80-90% thực phẩm tiêu dùng, tạo cơ hội lớn cho gạo, hạt điều, tiêu, mật ong và thủy sản Việt Nam.
- Dệt may và da giày: Với thuế 0% từ CEPA, hàng Việt Nam có thể cạnh tranh tốt với Trung Quốc và Ấn Độ.
- Điện tử và linh kiện: UAE đang trở thành trung tâm công nghệ lớn, mở ra cơ hội xuất khẩu linh kiện điện tử và sản phẩm công nghệ cao.
Lợi thế của UAE bao gồm vị trí chiến lược giữa châu Á, châu Âu và châu Phi, cùng chính sách thương mại mở. Ngoài CEPA, UAE còn thuộc Khu vực Mậu dịch Tự do Ả Rập Lớn (GAFTA), giúp hàng Việt tiếp cận 16 nước Ả Rập khác. Tuy nhiên, doanh nghiệp Việt Nam cũng phải đối mặt với sự cạnh tranh từ Trung Quốc, Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ, đồng thời phải đáp ứng các tiêu chuẩn Halal và khác biệt văn hóa kinh doanh.
Việc tận dụng hiệu quả thị trường UAE không chỉ giúp Việt Nam giảm phụ thuộc vào thị trường Mỹ mà còn mở ra cơ hội phát triển bền vững tại Trung Đông, một khu vực có tiềm năng kinh tế lớn và nhu cầu nhập khẩu cao.